Niestabilne TSH – raz w górę, raz w dół. Jeden dzień tak, drugi siak. Co badanie, to inny wynik. Wczoraj w normie, dziś za wysokie, tydzień temu za niskie. O co chodzi? Czy moja tarczyca pracuje prawidłowo, czy nie? Jak interpretować skoki TSH?
Oznaczenia TSH i hormonów tarczycy to najczęściej wykonywane badania hormonalne informujące nas o funkcji tarczycy. Jednak co, jeśli TSH szaleje, a pacjent nie ma objawów choroby gruczołu tarczowego?
Przyczynami podwyższonego TSH (oprócz typowo pierwotnej niedoczynności tarczycy) mogą być np.:
czas zdrowienia po ciężkiej chorobie,
otyłość,
pierwotna niedoczynność kory nadnerczy,
niektóre leki, np. przeciwwymiotny metoklopramid, leki psychiatryczne: haloperidol, sulpiryd, chlorpromazyna, moczopędny i antyandrogenowy spironolakton (Spironol), cytrynian klomifenu (Clostilbegyt) (stymulacja owulacji!), cimetydyna, leki stosowane w chorobie Parkinsona, teofilina.
Obniżone stężenie TSH, typowe dla pierwotnej nadczynności tarczycy, mogą powodować m.in.:
stany głodzenia (jadłowstręt psychiczny),
stany hiperkortyzolemii,
ostre choroby psychiatryczne (ciężka depresja),
ciężka niewydolność nerek,
ciężkie choroby ogólnoustrojowe (tzw. zespoły pozatarczycowe),
leki na inne schorzenia, np. hiperprolaktynemię (Bromergon), cukrzycę, insulinooporność (metformina), glikortykosteroidy (prednizon, hydrokortyzon, deksametazon), niesterydowe leki przeciwzapalne, niektóre leki stosowane w leczeniu schizofrenii (tioridazyna), opioidy i hormony wzrostu,
przewlekłe stosowanie biotyny (witaminy B7 lub H), które może powodować fałszywy obraz nadczynności tarczycy (obniżenie stężenia TSH oraz podwyższenie wolnych hormonów tarczycy).
U około 10% badanych wyniki oznaczeń TSH są niemiarodajne ze względu na obecność tzw. przeciwciał heterorofilnych, które zawyżają lub zaniżają wyniki oznaczeń TSH.
Do czynników kształtujących stężenie TSH należą również: wiek, płeć, ciąża i palenie tytoniu.
Przy szalejącym TSH przede wszystkim nie należy więc panikować, tylko wraz z lekarzem dokładnie poszukać możliwej przyczyny.