Przedwczesne odklejenie się łożyska, lub inaczej mówiąc- oddzielenie się łożyska, jest powikłaniem pojawiającym się najczęściej w drugiej połowie ciąży i zaliczane jest do stanów nagłych w położnictwie. W jego wyniku może bowiem dojść do poważnych powikłań, a nawet śmierci kobiety lub dziecka. Dlatego też bardzo ważna jest odpowiednia interwencja i rozpoznanie odklejenia się łożyska. Jakie są czynniki ryzyka i objawy tego niebezpiecznego stanu?
Odklejenie się łożyska- przyczyny i czynniki ryzyka
Do przyczyn przedwczesnego oddzielania się łożyska zalicza się głównie zmiany w krążeniu maciczno- łożyskowym oraz nieprawidłowe unaczynienie płyty łożyska. Fizjologicznie do „odklejenia” łożyska dochodzi w 3. okresie porodu. Gdy zaś łożysko oddzieli się od ściany macicy wcześniej- mamy do czynienia z opisywanym przedwczesnym odklejeniem się łożyska. W miejscu oddzielania dochodzi do krwawienia, a biorąc pod uwagę to, że przez łożysko przepływa około 600 ml krwi na minutę, sytuacja ta może mieć tragiczne skutki. Wiąże się z bardzo dużą utratą krwi przez matkę oraz z niedostatecznym dostarczaniem tlenu i składników odżywczych dla dziecka.
Na większe ryzyko odklejenia się łożyska narażone są kobiety chorujące na nadciśnienie tętnicze. Poza tym do czynników sprzyjających tej sytuacji zalicza się: ciążę wielopłodową, wielowodzie, łożysko przodujące czy też krótką pępowinę i nieprawidłowości w budowie macicy. Ponadto, ryzyko to wzrasta po urazach jamy brzusznej np. w wyniku wypadku komunikacyjnego. Udowodniono także, że im starsza jest kobieta ciężarna, tym większa jest szansa na odklejenia się łożyska.
Odklejenie się łożyska- objawy i rozpoznanie
W 70-80% przypadków w przebiegu przedwczesnego oddzielania się łożyska pojawia się krwawienie z dróg rodnych kobiety. Jeśli zaś krew zbiera się między ścianą macicy a łożyskiem, wtedy może być ono nieuwidocznione. Poza tym kobiety skarżą się na ból brzucha oraz dolegliwości skurczowe. Postawienie diagnozy utrudnia fakt, że często do odklejenia się łożyska dochodzi w czasie porodu, gdy objawy te nie sygnalizują nic niepokojącego. Podczas przedwczesnego oddzielania się łożyska dochodzi do niedotlenienia, co objawia się nieprawidłowościami w zapisie KTG, a w najgorszym wypadku- obumarciem dziecka. Badanie ultrasonograficzne w tej sytuacji ma ograniczone zastosowanie, ponieważ wynaczyniona krew może być pomylona z łożyskiem.
Powikłania odklejenia się łożyska
W wyniku odklejenia się łożyska dochodzi do krwotoku, który może być jawny lub dyskretny. Duża ilość krwi, którą traci kobieta z każdą minutą może doprowadzić do wstrząsu, zaburzeń w układzie krzepnięcia, a w najgorszym wypadku do śmierci. Z przedwczesnym oddzielaniem się łożyska wiążą się też bardzo poważne powikłania dla dziecka. Im większa część łożyska ulegnie odklejeniu, tym większe jest ryzyko niedotlenienia u dziecka i konsekwencji z tym związanych. Gdy niedotlenienie trwa zbyt długo może dojść do zgonu dziecka.
Jeśli do przedwczesnego oddzielenia się łożyska dojdzie przed 37. tygodniem ciąży dziecko narażone jest na powikłania związane z porodem przedwczesnym i co za tym idzie wcześniactwem. Należą do nich m.in. retinopatia wcześniacza, martwicze zapalenie jelit czy też zaburzenia oddychania.
Odklejenie się łożyska- leczenie
Z racji poważnych konsekwencji stanu jakim jest przedwczesne odklejenie się łożyska, niezbędna jest szybka i prawidłowa diagnoza. Niestety jest ona utrudniona z racji niespecyficznych objawów. Niejasny obraz kliniczny opóźnia więc włączenie leczenia. Najczęściej jednak postępowanie w przypadku odklejenia się łożyska uzależnione jest w dużej mierze od stanu kobiety i dziecka. Ciążę powikłaną przedwczesnym oddzieleniem się łożyska kończy się cięciem cesarskim.