Okres okołomenopauzalny (perimenopauza) to czas wielu zmian w organizmie kobiety. Perimenopauza, zwana także przejściem menopauzalnym, zazwyczaj rozpoczyna się od zmian w cyklu miesiączkowym liczba owulacji ulega zmniejszeniu, a miesiączki stają się nieregularne.W związku z tym płodność kobiety zmniejsza się, jednak nadal istnieje możliwość zajścia w ciążę. Aktywne seksualnie kobiety w okresie okołomenopauzalnym powinny rozważyć stosowanie antykoncepcji hormonalnej jeżeli chcą uniknąć nieplanowanej ciąży.
Okres okołomenopauzalny
Okres okołomenopauzalny rozpoczyna się 5-10 lat przed menopauzą i trwa do roku po niej. Pierwsze objawy są obserwowane najczęściej około 40 roku życia. Charakterystyczne dla tego okresu są m.in. zmiany poziomu hormonów związane z wygasającą funkcją jajników. Stężenie estrogenów i progesteronów stopniowo spada, a poziom hormonu folikulotropowego oraz luteinizującego stopniowo wzrasta. Efektem jest pojawienie się cykli bezowulacyjnych oraz nieregularne miesiączkowanie, a co za tym idzie obniżenie płodności u kobiet.
Wiek a antykoncepcja hormonalna
Pomimo zmniejszenia płodności kobiety w okresie okołomenopauzalnym należy pamiętać, że jajeczkowanie (owulacja) może się pojawić, a wraz z nim szansa na zajście w ciążę. Podstawowym elementem kontroli narodzin jest antykoncepcja hormonalna. Dla kobiet po 40 roku życia (do momentu menopauzy) są rekomendowane różne metody antykoncepcyjne m.in.:
– doustne złożone i jednoskładnikowe środki antykoncepcyjne,
– plastry antykoncepcyjne,
– krążki dopochwowe,
– środki hormonalne w postaci iniekcji,
– implanty,
– wkładki wewnątrzmaciczne.
Jak podaje Światowa Organizacja Zdrowia (World Health Organization, WHO) – antykoncepcja u kobiet w okresie menopauzalnym powinna trwać do momentu, gdy minie 12 kolejnych miesięcy bez menstruacji (jeżeli chcą one uniknąć nieplanowanej ciąży). Międzynarodowe Medyczne Kryteria Kwalifikacji do Stosowania Antykoncepcji wskazują, że wiek nie stanowi przeciwwskazania do stosowania antykoncepcji hormonalnej . Należy jednak mieć na uwadze, że wraz z wiekiem istnieje ryzyko wystąpienia niektórych chorób, które mogą stanowić bezwzględne przeciwwskazanie do stosowania antykoncepcji hormonalnej – są to, m.in., przebyta lub czynna zakrzepica, cukrzyca ze zmianami naczyniowymi, nieustabilizowane lub leczone, ale podwyższone, nadciśnienie czy rak piersi. Bardzo istotne jest poinformowanie ginekologa o wszelkich chorobach przewlekłych oraz przedstawienie swoich oczekiwań i wątpliwości.
Okres okołomenopauzalny jest naturalnym etapem w życiu kobiety. Należy pamiętać, że w tym czasie zajście w ciążę również jest możliwe i aby uniknąć nieplanowanej ciąży należy zastosować odpowiednią metodę antykoncepcyjną. Ginekolog po uwzględnieniu profilu bezpieczeństwa i skuteczności metody, a także preferencji kobiety, dokona wyboru najkorzystniejszej antykoncepcji.