Ciąża mnoga – prawdopodobieństwo urodzenia bliźniąt. W ostatnich latach pojawiają się doniesienia o zauważalnym wzroście częstotliwości występowania ciąż bliźniaczych. Niektórzy twierdzą, że na podstawie statystyk obejmujących okres 20–30 lat można wysnuć wniosek, że prawdopodobieństwo urodzenia bliźniąt wzrosło w tym czasie niemal dwukrotnie.

Przyczyny ciąży mnogiej?

Fakt,że ciąże wielopłodowe spotyka się częściej niż przed dwudziestu, trzydziestu laty nie oznacza, że każda kobieta ma większe szanse na urodzenie co najmniej bliźniąt. Prawdopodobieństwo takiej ciąży rośnie z wiekiem matki. Rzeczywiście, obserwujemy zmianę stylu życia kobiet i skłonność do opóźniania decyzji o pierwszej i kolejnych ciążach.Dodatkowym czynnikiem, „poprawiającym” statystykę urodzeń bliźniąt w grupie wiekowej powyżej 30. roku życia, jest fakt, że część kobiet, zachodzących w ciążę w wieku 35–40, lat to osoby, które przez dłuższy czas zmagały się z problemem niepłodności, poddające się terapii hormonalnej stymulującej owulację albo decydujące się na zabieg zapłodnienia in vitro. Przy stymulacji owulacji, często związanej z leczeniem niepłodności, rośnie szansa na równoczesną owulację kilku komórek jajowych w jednym albo w obydwu jajnikach i zapłodnienie dwóch jajeczek. Z kolei przy zapłodnieniu in vitro ciąża mnoga może powstać w wyniku udanej jednoczesnej implantacji kilku transferowanych zarodków. W ten sposób wzrasta przede wszystkim liczba ciąż bliźniaczych dwujajowych. Ciaza bliźniacza jednojajowe. Kazda komórka jajowa zostaje zapłodniona przez jeden plemnik. Podczas pierwszego podziału komórki, bardzo rzadko powstają dwa zarodki o identycznym kodzie genetycznym. Od tej chwili rozwijają się dwa organizmy, podobne do siebie tak bardzo, jak to tylko możliwe. Wielu badaczy twierdzi, że bliźnięta jednojajowe łączy szczególna więź emocjonalna, niespotykana w innych przypadkach.

Ciaza bliźniacza wielojajowa

Dwa jajeczka zostają zapłodnione przez dwa plemniki. Teoretycznie jest możliwe, że każdy z nich będzie pochodził od innego mężczyzny. Dodatkowe jajeczko może się pojawić w wyniku pęknięcia pęcherzyka zawierającego dwie komórki jajowe, jednoczesnego pęknięcia dwóch pęcherzyków jajowych w jednym jajniku albo jednoczesnej owulacji w obydwu jajnikach. Bardzo rzadko zdarza się, że po zapłodnieniu pierwszego jajeczka pojawia się kolejny cykl owulacyjny i dochodzi do ponownego zapłodnienia: rozwijają się dwa zarodki, różniące się dojrzałością. Bliźnięta wykazują podobieństwo nie większe, niż w przypadku rodzeństwa pochodzącego z kolejnych ciąż pojedynczych, chociaż jednakowy wiek i podobne tempo rozwoju sprawiają, że w niektórych okresach życia dzieci mogą wydawać się identyczne.

Prowadzenie ciąży mnogiej

Ciąże mnogie wymagają jeszcze większej troski i uwagi. Wizyty lekarskie i badania USG powinny być wykonywane częściej niż przy ciąży pojedynczej.Obciążenie organizmu przyszłej mamy jest większe, niż w przypadku ciąży pojedynczej zarówno w sensie fizycznym (m.in. dlatego, że większa masa ciężarnej macicy zwiększa obciążenie kręgosłupa), jak i biologicznym. Częściej niż w ciąży pojedynczej, pojawia się np. nadciśnienie indukowane ciążą czy cukrzyca ciężarnych. Ciąża wielopłodowa zwiększa też ryzyko przedwczesnego porodu. Ponad 50% bliźniąt oraz 65% trojaczków rodzi się przed 37. tygodniem trwania ciąży. Ciąża wielopłodowa nie zawsze wiąże się z koniecznością cięcia cesarskiego – przy niektórych rodzajach ciąży bliźniaczej możliwy jest poród drogami natury.

Poród przy ciąży mnogiej

Niezależnie od drogi porodu, w przypadku ciąż wielopłodowych trzeba się liczyć z tym, że noworodki mogą potrzebować specjalnej opieki i leczenia ze względu m.in. na niską masę urodzeniową czy wcześniactwo. Tym większe znaczenie ma dokładna opieka ciążowa, która pozwala na wczesną diagnostykę i – w razie konieczności – zaplanowanie terapii z wyprzedzeniem.
Na szczęście czasy, kiedy ryzyko śmierci jednego z bliźniąt w okresie okołoporodowym wynosiło nawet 15%, już minęły. Dzisiaj śmiertelność jest znacznie niższa. Stało się to możliwe, z jednej strony, dzięki powszechnemu dostępowi do dobrych metod diagnostycznych (przede wszystkim USG), ułatwiających wczesne rozpoznanie ciąży bliźniaczej i ewentualnych komplikacji. Z drugiej strony, nowoczesna medycyna znacznie lepiej radzi sobie z ratowaniem dzieci przedwcześnie urodzonych.

Ciekawostki o ciąży mnogiej

Czego nie wiesz o ciążach wielopłodowych
• Najczęstszą postacią ciąży wielopłodowej jest ciąża bliźniacza. Prawdopodobieństwo kolejnej ciąży wielopłodowej jest od 2 do 10 razy wyższe.
• Uważa się, że powstanie bliźniąt jednozygotycznych jest dziełem czystego przypadku.
• Częstość występowania bliźniąt dwuzygotycznych jest uzależniona od czynników genetycznych, rasy, pochodzenia etnicznego, wieku i rodności matki oraz stosowania preparatów stymulujących owulację.
• Ultrasonografia pozwala rozpoznać ciążę wielopłodową już w pierwszym trymestrze. Przed 10. tyg. ciąży pewność rozpoznania jest niemal 100%. Jednak część rozpoznanych w pierwszym trymestrze ciąż bliźniaczych kończy się porodem pojedynczego płodu. Określa się to jako „zespół zanikającego bliźniaka”