Drogie pacjentki, październik jest miesiącem świadomości! Różowy październik jest synonimem walki z jednym z najbardziej podstępnym rodzajem raka -Rakiem piersi. Dlatego tak ważna jest świadomość, wiedza, samobadanie, dostęp do lekarza.
Czynniki ryzyka Raka piersi: genetyczne oraz hormonalne, styl życia, płeć -bo rak sutka w 99% dotyczy tylko kobiet chociaż zdarzać się może również u mężczyzn, wiek, gdyż ryzyko wzrasta już po ukończeniu 35 r.ż ale największa jest wieku od 50 do 70 lat, mutacje genów BRCA1 i BRCA2 ale także TP53, PTEN, CHEK2, CDH1, PALPB2
Choroba która wystąpiła u bliskich krewnych np. babci,matki, siostry bądź ciotki. Czynniki fizjologiczne takie takie jak wcześnie występująca pierwsza miesiączka przed 12 rokiem życia, menopauza w późnym wieku powyżej 55 roku życia. Duza ilość tkanki gruczołowej w piersiach określany też jako wysoka gęstość piersi. Zmiany nowotworowe często dotyczą właśnie tkanki gruczołowej. Długotrwałe stosowanie terapii hormonalnej w okresie menopauzy i długotrwałe stosowanie antykoncepcji hormonalnej powyżej 8 lat również mogą zwiększać ryzyko nowotworu piersi. Ryzyko wzrasta u kobiet, które przybyły wcześniej nowotwór piersi jajnika i jelita grubego występuje większe prawdopodobieństwo wystąpienia raka sutka w przyszłości. Do większego ryzyka zachorowania przyczyna się również bezdzietność, nie karmienie piersią, ekspozycja na działanie promieniowania jonizującego.
Z czynników, na które mamy wpływ wyróżnia się nadwagę oraz otyłość szczególnie po menopauzie, częste spożywanie alkoholu, małą aktywność fizyczną, spożywanie dużej ilości tłuszczów zwierzęcych.
W Polsce w grupie kobiet pomiędzy 20 a 44 rokiem życia nowotwory są najczęstszą przyczyną zgonów i aż 25% zgonów jest spowodowanych rakiem piersi.
Niestety zachorowalność systematycznie rośnie i nowotwory przerastają najszybciej a Polska mimo stosunkowo niskiej zachorowalności pod względem umieralności jest bardzo wysokich trendach. Oprócz nowych zachorowań trzeba też mówić o tych które żyją już z tą chorobą. Rak piersi staje się chorobą przewlekłą- wg rejestru w Polsce z rakiem piersi żyje obecnie 140 000 kobiet
Warto wiedzieć, że dwuskładnikowa zrównoważona antykoncepcja hormonalna bardzo nieznacznie zwiększa ryzyko zachorowania na Raka piersi. Tylko o około 0,013%. Fakt, że udanej osoby niewystepują czynniki ryzyka nie świadczy o tym, że ta osoba nie zachoruje. Liczba zachorowań ewidentnie zwiększa się po 55 roku życia- najwięcej zachorowań około 4/5 odnotowuje się po menopauzie. Zdarzają się nieliczne przypadki przed 20 rokiem życia.
Rak jest pojęciem przypisywanym chorobom nowotworowym charakteryzującymi się niekontrolowanym rozrostem nieprawidłowych, zmutowanych komórek nabłonkowych. Mutacje mogą być dziedziczone lub powstawać „de novo” czyli spontanicznie pod wpływem niekorzystnych czynników środowiskowych np. u osób które palą papierosy. Grupa komórek nowotworowych może następnie atakować obszar otaczający tkanki lub rozprzestrzeniać się poprzez przerzuty do innych obszarów ciała. Zmiana zazwyczaj cechuje się wysokim stopniem złośliwości.
Jakie są rodzaje raka piersi i jak się je diagnozuje?
Typy Raka piersi, które określane są również potocznie jako guzy piersi zależą od umiejscowienie w strukturach tego narządu gruczołowego. Najcześciej są to przewody, inaczej kanaliki mleczne oraz płaty, które zwane są zrazikami. Poza strukturalnymi typami nowotworów piersi wyróżniamy również rozsiane bez guza obejmujące całą pierś oraz klasyfikowane jako hormonozależne. Najwcześniejsze stadia raka nazywane są rakiem In Situ co oznacza występowanie zmian w pierwotnym miejscu.
Rak przewodowy in Situ (DCIS) to nieinwazyjna zmiana w której wykryto nieprawidłowe komórki w wyściółce przewodu mlekowego.
Nietypowe komórki nie rozprzestrzeniły się poza przewody do otaczającej tkanki piersi rak przewodowy ln Situ to bardzo wczesny nowotwór o dobrym rokowaniu ale nieleczone lub niewykryty może rozprzestrzeniać się na otaczającą tkanka piersi.
Inwazyjny rak przewodowy( IDC) w którym nieprawidłowe komórki nowotworowe rozprzestrzeniły się w przewodach mlecznych oraz do otaczających tkanek. Inwazyjne komórki rakowe mogą również rozprzestrzeniać się na inne części ciała poprzez przerzuty inwazyjny. Rak przewodowy jest najczęstszym typem raka piersi stanowi prawie 70 -80% wszystkich rozpoznań guzów piersi jest również rakiem który dotyka mężczyzn.
Rak zrazikowy in Situ (LCIS)
To stan, w którym w zrazikach piersi znajdują się nieprawidłowe komórki, które nie rozprzestrzeniły się jeszcze poza zraziki do otaczającej tkanki piersi. Jest on wysoce wyleczalny i rzadko staje się inwazyjnym jednak rak zrazikowy In Situ w jednej piersi zwiększa ryzyko raka piersi w obu piersiach.
Inwazyjny rak zrazikowy (ILC)
Rozpoczyna się w zrazikach czyli gruczołach mlecznych i rozprzestrzenia się na otaczające zdrowe tkanki, może również rozprzestrzeniać się poprzez układ krwionośne i limfatyczny do innych części ciała jest to drugi najczęściej występujący rodzaj raka piersi. Występuje około 10% inwazyjnych guzów piersi chociaż mammografia jest pomocna i ważna wykrycie tego typu nowotworu za pomocą tej metody diagnostycznej jest mniej prawdopodobne. Inwazyjny rak zrazikowe nie zawsze pojawia się wyraźnie w Mammografii lepszy obraz daje rezonans magnetyczny.
Rak zapalny piersi (IBC)
To agresywny i szybko rozwijający się rak piersi, w którym komórki nowotworowe naciekają skórę i naczynia limfatyczne. Pacjentka często nie ma wyczuwalnego wyraźnie guza.
Wczesne objawy zapalnego raka piersi mogą obejmować uporczywy świąd, pojawienie się wysypki lub niewielkiego podrażnienia. piersi zwykle staje się czerwona, opuchnięta i ciepła.
Leczenie raka piersi – wybór metod leczenia miejscowego lub systemowego w poszczególnych stopniach zaawansowania opiera się na ocenie klinicznej patomorfologiicznej z uwzględnieniem typu histologicznego i stopniu złośliwości raka ekspresji ER/PR oraz stanu HER2, zaawansowania w obrębie guza pierwotnego oraz węzłów chłonnych. Wśród metod leczenia dostępna są chemioterapia,radioterapia, terapia hormonalna, leczenie chirurgiczne oraz immunoterapia.