Każda ciężarna powinna mieć wykonane 4 badania ultrasonograficzne (USG). Pierwsze z nich wykonuje się jeszcze przed 10 tygodniem ciąży. Jego celem jest potwierdzenie, że doszło do zapłodnienia oraz potwierdzenie, że żywy zarodek jest prawidłowo zlokalizowany w jamie macicy. Kolejne badania przeprowadzane są, aby monitorować rozwój wewnątrzmaciczny i stan dziecka. Jedno z nich przeprowadza się dokładnie w połowie ciąży, dlatego jest określane USG połówkowym.

 

USG POŁÓWKOWE

 

USG połówkowe jest podstawowym badaniem wykonywanym w ciąży. Służy ono ocenie rozwoju dziecka. Lekarz przy pomocy specjalnej sondy brzusznej uwidacznia wnętrze macicy, a także płód i jego narządy wewnętrzne.

W czasie USG połówkowego oceniane jest całe ciało dziecka. Lekarz zwraca szczególną uwagę na:

  • przezierność fałdu karkowego,
  • długość kości nosowej,
  • długość kości udowych,
  • szerokość miedniczek nerkowych,
  • echogeniczność jelit,
  • szerokość głowy dziecka (wymiar dwuciemieniowy),
  • obwód głowy dziecka,
  • obwód brzucha,
  • struktury mózgu,
  • wygląd twarzy dziecka,
  • szyję dziecka,
  • budowę serca,
  • budowę płuc,
  • wielkość żołądka,
  • budowę nerek,
  • budowę pęcherza moczowego dziecka,
  • budowę narządów rodnych,
  • budowę kończyn górnych i dolnych,
  • kręgosłup,
  • przyczep pępowiny.

Lekarz ocenia także łożysko, ilość płynu owodniowego i szyjkę macicy. Przy pomocy wzoru matematycznego oblicza masę ciała płodu. Podczas USG połówkowego możliwe jest ponadto stwierdzenie płci dziecka. Rodzice zostaną o niej poinformowani, jeżeli wyrażą taką chęć.

USG połówkowe jest bezpłatne. Wykonuje się je w ramach Narodowego Funduszu Zdrowia, jeżeli skierowanie wystawia lekarz posiadający stosowną umowę. Kobiety korzystające z prywatnej opieki medycznej muszą natomiast zapłacić za badanie. Jego koszt wynosi średnio 250 zł (jednak trzeba pamiętać, że cena jest różna w zależności od miasta i gabinetu ginekologicznego).

KIEDY TRZEBA WYKONAĆ USG POŁÓWKOWE?

 

USG połówkowe wykonuje się w połowie ciąży. Ciężarna jest kierowana na badanie między 18 a 22 tygodniem ciąży. Termin nie jest przypadkowy. W tym czasie dziecko jest już wystarczająco duże. Dlatego lekarz może dokładnie ocenić jego budowę anatomiczną.

 

CO WYKRYWA USG POŁÓWKOWE?

USG połówkowe pozwala na wykrycie wad wrodzonych u dziecka. Mowa przede wszystkim o różnego rodzaju nieprawidłowościach anatomicznych. W czasie tego badania lekarz jest w stanie stwierdzić m.in. wady serca i zastawek, kończyn lub cewy nerwowej.

USG połówkowe pozwala także stwierdzić ryzyko wystąpienia wad spowodowanych mutacjami genetycznymi. Pewne zmiany w budowie ciała dziecka nasuwają podejrzenie zespołów: Downa, Patau i Edwardsa. Warto pamiętać, że USG połówkowe nie jest ostatecznym ich potwierdzeniem. Wykrycie nieprawidłowości jest wskazaniem do dalszej diagnostyki.

Wczesne wykrycie wad płodu jest bardzo ważne. Lekarze mogą zaplanować leczenie, które rozpocznie się zaraz po narodzinach. Obecnie medycyna jest na tyle rozwinięta, że niektóre działania terapeutyczne można przeprowadzić jeszcze w czasie ciąży.

 

JAK WYGLĄDA BADANIE USG?

 

Do USG połówkowego nie trzeba specjalnie się przygotowywać. Kobieta powinna ubrać się wygodnie. Ubrania muszą być luźne, aby odsłonięcie brzucha nie sprawiało problemów. Zaleca się ponadto, aby pęcherz był pełny (dzięki temu możliwe jest lepsze uwidocznienie wnętrza macicy). Dlatego ciężarna przed badaniem nie powinna korzystać z toalety.

W czasie USG połówkowego ciężarna leży na plecach. Lekarz nakłada na sondę żel, dzięki któremu może ją przesuwać po ciele. Następnie przykłada ją do powłok brzucha. Co pewien czas zmienia jej pozycję, aby uwidocznić inne struktury ciała płodu. Badanie jest bardzo dokładne, dlatego może trwać nawet 40 minut.

 

USG POŁÓWKOWE A BADANIA PRENATALNE

Każde badanie USG, podczas którego oceniane są cechy mogące towarzyszyć zmianom chromosomalnym u dziecka, można nazwać “genetycznym”. Jednak ustalenie ostatecznego rozpoznania opiera się tylko i wyłącznie na podstawie badania DNA płodu.

Planowanie wykonania USG połówkowego nie zwalnia z wcześniejszego wykonania innych badań prenatalnych. Wszystkim pacjentkom zaleca się test PAPP-A ( między 11 a 14 tygodniem ciąży). W określonych sytuacjach klinicznych lub na życzenie pacjentki można wykonać inne testy prenatalne, np.:  testy:

  • NIFTY (między 10 a 24 tygodniem ciąży),
  • SANCO (między 10 a 24 tygodniem ciąży),
  • VERAGENE (po 10 tygodniu ciąży), jednak zawsze są one odpłatne i, niestety, nie tanie

Nieinwazyjne badania prenatalne są zalecane wszystkim ciężarnym. Z ich wykonania szczególnie nie powinny rezygnować kobiety, które znajdują się w grupie ryzyka urodzenia dziecka z wadą (m.in. gdy są po 35 roku życia lub gdy w ich rodzinie występowały wady genetyczne). Jednak zawsze ostateczna decyzja, co do wykonania któregokolwiek z badań, należy do pacjentki. Lekarz prowadzący ciążę stanowi jedynie głos doradczy w tym aspekcie.