Żylna choroba zakrzepowo- zatorowa w ciąży obejmuje zakrzepicę żył głębokich i zatorowość płucną. W jej przebiegu dochodzi do powstawania skrzeplin, które zamykają światło naczyń. Oderwanie skrzepliny, która poprzez krążenie żylne dostaje się z kończyn dolnych do serca, a następnie krążenia płucnego, prowadzić może do zamknięcia tętnicy płucnej i zatorowości płucnej. Czas ciąży, z uwagi na m.in. wzrost stężenia krążących w krwiobiegu estrogenów, to okres zwiększonego ryzyka wystąpienia żylnej choroby zakrzepowo- zatorowej. Z tego powodu, u kobiet obciążonych lub z wysokim ryzykiem rozwinięcia tej choroby, należy wdrożyć odpowiednią profilaktykę. Na wystąpienie żylnej choroby zakrzepowo- zatorowej narażone są kobiety ciężarne oraz kobiety w okresie połogu. Większe ryzyko występuje u pacjentek otyłych, gdy BMI przekracza wartość 35, oraz tych, u których w rodzinie pojawiały się epizody zakrzepicy lub zatorowości płucnej. Ryzyko zwiększa się również w przypadku długotrwałego przebywania w pozycji leżącej czy przebycia zabiegu operacyjnego w okresie ciąży. Kobiety zmagające się z trombofilią czy zespołem antyfosfolipidowym również zaliczane są do grupy ryzyka. W przypadku wystąpienia czynników ryzyka wdrażana jest odpowiednia profilaktyka.

Aktualnie, zwraca się dużą uwagę, aby przyszła mama nie spędzała większości dnia w pozycji leżącej. Odradza się też tzw. reżimu łóżkowego. Nie ma on bowiem udowodnionej skuteczności w przypadku np. zagrażającego porodu przedwczesnego, a znacząco zwiększa ryzyko choroby zakrzepowo- zatorowej. W profilaktyce zakrzepicy kończyn dolnych stosuje się pończochy uciskowe oraz heparyny. W trakcie trwania ciąży wykorzystywane są heparyny drobnocząsteczkowe. Lekarz ginekolog w I trymestrze ocenia ryzyko wystąpienia żylnej choroby zakrzepowo- zatorowej i ewentualną zasadność stosowania pończoch uciskowych oraz heparyny. To ryzyko może być modyfikowane w czasie ciąży w zależności od występujących czynników ryzyka. Heparyny stosuje się m.in. u kobiet ciężarnych po operacjach czy zabiegach. Po porodzie wskazana jest ponowna ocena ryzyka choroby zakrzepowo- zatorowej. Częściej profilaktykę za pomocą heparyn otrzymują pacjentki po porodzie drogą cięcia cesarskiego lub w przypadku np. krwotoku okołoporodowego. Niektóre kobiety powinny stosować heparyny przez cały okres połogu. Pierwszym objawem żylnej choroby zakrzepowo- zatorowej może być zakrzepica kończyn dolnych. Objawia się ona najczęściej bólem łydki w trakcie chodzenia i obrzękiem kończyny. W przypadku, gdy dojdzie do zatorowości płucnej pojawiają się objawy takie jak: duszność, ból w klatce piersiowej i kaszel. Może też pojawić się krwioplucie. Należy pamiętać, że zdarzają się przypadki, gdy objawy zakrzepicy nie występują, a i tak dochodzi do rozwoju zatorowości płucnej. Z tego powodu, jeśli u kobiety ciężarnej pojawi się nagła duszność, konieczna jest pilna wizyta w szpitalu ginekologiczno- położniczym.